Ήταν ακόμα πολύ νωρίς για να επιτύχη ο Δραγούμης τη γενική πολιτικοκοινωνική θεώρηση, να φτάση σε συμπεράσματα σαφή και να καθορίση τη μορφή της Ελληνικής Πολιτείας. Ατελής η πείρα του κι’ ο πνευματικός του εφοδιασμός δεν παρουσίαζε πληρότητα. Παράλληλα τον πίεζεν η ανάγκη για σύντονη δράση και δεν έχανε ποτέ την παρουσία του συγκεκριμένου και αμέσου σκοπού του αγώνος, ώστε να απασχολήται ειδικώτερα με θεωρητικές αναζητήσεις.
Στα αζήτητα παραμένουν οι προτομές των Μακεδονομάχων, τρία ολόκληρα χρόνια από την ημέρα που με απόφαση της Δημοτικής Αρχής Θεσσαλονίκης ξηλώθηκαν τα αγάλματα τους από την πλατεία τους και μεταφέρθηκαν στα… Σφαγεία!